ΣΥΝΔΕΤΗΡΑΣ-ΟΜΙΛΟΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑΣ 24-25 - Flipbook - Page 25
23
Ένα σχόλιο για την ομορφιά από τον Δημήτρη Χατζή:
«Άη Γιώργης» από τη συλλογή διηγημάτων Σπουδές
Ράνια Χατζηιωαννίδου
Στο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ με τίτλο «Εποχές
και συγγραφείς: Δημήτρης Χατζής» γίνεται αναφορά
στη συλλογή διηγημάτων «Σπουδές», που εκδόθηκε
το 1976. Ταυτόχρονα όμως εκδίδεται και το νέο έργο
του Χατζή, Το Διπλό Βιβλίο, το οποίο επισκιάζει
αρχικά την συλλογή, της οποίας η αξία θα αναδειχθεί
μεταγενέστερα. Οι «Σπουδές» απαρτίζονται από
έξι διηγήματα που, όπως υποδηλώνεται και από το
τίτλο του βιβλίου, έχουν μορφωτική αξία, και όπως
τονίζει και ο ίδιος ο συγγραφέας είναι διηγήματα
«μελέτες». Ο Χατζής εκφράζει τη στάση του γύρω
από διάφορα ζητήματα που τον απασχολούν, όπως
είναι για παράδειγμα η ανταρσία του ανθρώπου
απέναντι στη μοίρα, η δικαίωση, η σημασία της
τέχνης για την ανθρώπινη ζωή κ.α.
Ένα από τα διηγήματα αυτά, στο οποίο ο
Χατζής εκφράζει τις αισθητικές του αντιλήψεις,
είναι ο «Άη Γιώργης». Μέσω του «Άη Γιώργη»
ο συγγραφέας καταφέρνει να κάνει το δικό του
προσωπικό σχόλιο γύρω από την ομορφιά. Ο
Χατζής μας μεταφέρει στη ζωή ενός αγαπημένου
ζευγαριού, το οποίο έχει βρει τη δική του ομορφιά. Ο
Σταμάτης και η Κατερίνα είναι δύο άνθρωποι που σε
όλη τους τη ζωή ήταν δαχτυλοδεικτούμενοι∙ όπου
και αν πήγαιναν άκουγαν ψιθύρους. Αδιαφορούσαν
ωστόσο για τα λόγια που άκουγαν, όχι επειδή δεν
ήξεραν τι έλεγαν ή επειδή δεν τους ένοιαζε∙ ήξεραν
πολύ καλά τι έλεγαν. Απλώς είχαν συνηθίσει στο
άκουσμά τους… («κοίτα, κοίτα πώς είναι, κοίτα
πόσο άσχημος!»).
Οι δύο αυτοί άνθρωποι λοιπόν καταφέρνουν
να αγαπήσουν ο ένας τον άλλον ειλικρινά.
Καταφέρνουν και ζουν ενωμένοι, αγαπημένοι,
αντλώντας την ευτυχία τους από μικρές, λιτές χαρές
της ζωής, μία βόλτα στην πόλη, ένα ζεστό φαγητό,
μία συζήτηση. Το στοιχείο όμως του απρόσμενου,
που χαρακτηρίζει τη γραφή του Χατζή, θα είναι
αυτό που θα αλλάξει ριζικά την αρμονική– έως
τώρα– ζωή τους. Ένα ζευγάρι όμορφων– σύμφωνα
με την κοινή γνώμη– νέων θα εμφανιστεί στη ζωή
τους. Ο Αργύρης και η Ιφιγένεια θα ενταχθούν
στην καθημερινότητα του Σταμάτη και της
Κατερίνας και θα είναι η αιτία της διάλυσης του
ισορροπημένου και όμορφου κόσμου τους, της
συμβιβασμένης ζωής, στην οποία οι ίδιοι είχαν βρει
την ευτυχία που τους ταίριαζε.
Με τον καιρό η αυτοεκτίμηση της
Κατερίνας αρχίζει να εξασθενεί. Το τείχος που
έχει χτίσει απέναντι στη γνώμη του υπόλοιπου
κόσμου για την εξωτερική της εμφάνιση αρχίζει
να γκρεμίζεται∙ ισοπεδώνεται το τείχος που ο
άντρας της, αγαπώντας τη δική της ομορφιά
και αποδεχόμενος την πραγματικότητά τους ως
ζευγαριού, έχτισε γύρω της με κόπο. Το τείχος
όμως αυτό μέχρι πρότινος δεν κατέρρεε, δεν
κινδύνευε από τη γνώμη των υπολοίπων. Η
Ιφιγένεια δεν την αντιμετώπισε ποτέ ως «άσχημη»,
δεν την αντιμετώπισε ποτέ διαφορετικά λόγω
της εξωτερικής της εμφάνισης. Αυτό είναι και το
ερώτημα που γεννάται στους αναγνώστες και στο
οποίο στηρίζεται ο Χατζής για να κάνει το δικό
του σχόλιο για την έννοια της ομορφιάς: γιατί
καταρρέει τελικά αυτό το τείχος;
Ο κίνδυνος που την απειλεί τώρα πια είναι
η γνώμη του ίδιου της του εαυτού και όχι η γνώμη
του κόσμου. Η δική της άποψη, η πιο ισχυρή από
όλες, είναι αυτή που τώρα φαίνεται να αλλάζει.
Έτσι, επιλέγει να διαλύσει μία στενή σχέση με έναν
πανέμορφο άνθρωπο, τη σχέση που ανέπτυξε με
την Ιφιγένεια. Τη διαλύει παρά τη συνεχή αγάπη
που εισπράττει από τον άντρα της και την απλή,
αλλά όμορφη καθημερινότητά της που τόσο
